رتبه بندی (Ranking) دانشگاه‌ها

آخرین به روز رسانی در تاریخ 22 تیر 1399

یکی از مهمترین معیارهای انتخاب دانشگاه مقصد برای اپلای، Rank یا رتبه دانشگاه می باشد. تا پیش از سال ۱۹۹۸ دانشگاه‌ها به صورت امروزی رتبه بندی نمی‌شدند و تحصیل در کشورهای پیشرفته و تراز اول برای دانشجویان ملاک و معیار محسوب می‌شد، تا اینکه در همین سال و بر اساس درخواستی از سوی رئیس جمهور وقت چین، دانشگاه‌های جهان توسط دانشگاه شانگهای رتبه‌بندی گردید. هدف چین از این رتبه‌بندی که آن را به نام رنکینگ دانشگاه‌ها می‌شناسیم، مشخص نمودن فاصله دانشگاه‌های چین با دانشگاه‌های برتر دنیا و در نهایت کاهش این فاصله و ارتقاء سطح دانشگاه‌‌های این کشور بود. نتایج این رتبه‌بندی پنج سال بعد و در سال ۲۰۰۳ منتشر گردید و از آن پس هر ساله این رتبه‌‌ها به روز شده و اعلام می‌گردند. از آن سال به بعد برخی موسسات معتبر علمی برای تعیین رنکینگ دانشگاه‌ها وارد عمل شده‌اند و امروزه رتبه بندی‌های متنوعی توسط موسسات علمی مختلف صورت می‌گیرد. در ادامه مقاله در مورد این رنکینگ‌ها توضیحاتی ارائه شده است.

مهمترین مراکز رتبه بندی‌ دانشگاه‌های جهان

رتبه ‌بندی دانشگاه شانگهای

رتبه ‌بندی موسسه تایمز

رتبه‌ بندی موسسه QS World

رتبه ‌بندی وبومتریک (Webometrics)

رتبه‌ بندی دانشگاه‌ها بر اساس عملکرد URAP

رتبه ‌بندی دانشگاه شانگهای

این رتبه ‌بندی دانشگاه‌ها که به رتبه ‌بندی علمی معروف است، همان طور که در مقدمه مقاله بیان شد از معتبرترین رتبه ‌بندی‌ها در سطح جهان است و در واقع اولین رتبه بندی از این قبیل است که امروزه رایج و متداول شده است و  توسط دانشگاه شانگهای ارزیابی می‌شود. شاخص‌های اصلی در این رتبه‌بندی در حوزه علوم طبیعی ، تعداد مقالات انتشار یافته در مجلات Nature و Science و همچنین تعداد اساتید برنده جایزه نوبلی که در این دانشگاه تدریس می کنند، است. این رتبه ‌بندی توسط برخی نشریات معتبر مانند اکونومیست مورد استناد قرار می‌گیرد. بر اساس رتبه بندی دانشگاه شانگهای هر ساله لیست ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر می‌گردد.

رتبه بندی موسسه Times

تایمز یک موسسه نشر است که در زمینه نشریات آموزش عالی فعالیت دارد و در کشور انگلستان قرار دارد. ملاک این موسسه در ابتدا برای رنکینگ، شهرت آن دانشگاه بود اما به مرور شاخص‌های خود را در پنج دسته تقسیم کرد. شاخص‌هایی که امروز موسسه تایمز از آن برای رتبه بندی دانشگاه‌ها استفاده می‌کند، شامل انتقال دانش (میزان ارجاع به مقالات نشریات معتبر)، تحقیقات، آموزش، درآمد‌های صنعتی و اعتبار بین‌المللی دانشگاه است.

رتبه بندی QS

موسسه QS یا (Quacquarelli Symonds) تا سال ۲۰۰۹ با همکاری موسسه تایمز رتبه ‌بندی‌های خود را منتشر می‌کرد، اما امروزه این موسسه رنکینگ جداگانه خود را با عنوان بهترین ‌دانشگاه‌های جهان منتشر می‌نماید. موسسه QS دارای یک ساختار ارزیابی بوده و با پیگیری و جمع آوری اطلاعات مرتبط با پژوهشگران و استاد‌هایی که در سیستم ارزیابی خود ثبت نموده است، رتبه‌های خود را ارائه می‌نماید. معیارهای اصلی سنجش در این سیستم شامل کیفیت تدریس، کیفیت تحقیقات، میزان اشتغال فارغ‌التحصیلان، بنیاد سازمانی دانشگاه، نوآوری‌ها و به اشتراک گذاشتن علوم مختلف است.

موسسه QS همچنین فهرست بهترین دانشگاه‎های جهان را در سال ۲۰۱۶ برای ۴۲ رشته رتبه بندی نمود. بر این اساس دانشگاه‌هایی که در رشته‌هایی مانند پزشکی، مهندسی، علوم انسانی رتبه‌های برتر را کسب نموده‌اند، در این لیست ثبت شدند و نکته قابل توجه آن این بود که بر اساس این لیست موسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT)  و دانشگاه هاروارد در ۱۲ رشته رتبه اول را بدست آورده‌اند.

رتبه بندی وبومتریک (رتبه بندی وب‌سایت دانشگاه‌ها)

رتبه‌ بندی وبومتریک (Webometrics) توسط آزمایشگاه سایبرمتریک (Cybermetrics) اسپانیا انجام می‌پذیرد و شامل پایگاه ‌داده‌های پانزده هزار دانشگاه و حدود ۵ هزار مرکز تحقیقاتی است. این مرکز دانشگاه‌های دنیا را بر اساس شاخص حضور در دنیای مجازی (وب) رتبه ‌بندی می‌نماید. در این مدل رنکینگ، حجم اطلاعات منتشر شده توسط یک دانشگاه بر روی وب‌سایت آن دانشگاه، قابلیت دسترسی به اطلاعات وب سایت، تعداد مقالات انتشار یافته و میزان ارجاعات به آن مقالات، به عنوان شاخص‌های اصلی در نظر گرفته می‌شود. هدف از این رتبه بندی بررسی میزان اثر‌گذاری دانشگاه بر وب و تعهد آن به دنیای مجازی است. بدین ترتیب توجه دانشگاه‌ها به انتشار اینترنتی در افزایش رتبه آن‌ها در این نوع رنکینگ تاثیر‌گذار است.

سایت های مختلف در زمینه رتبه بندی دانشگاه ها

 سایت هایی زیادی در زمینه رتبه بندی یا Universities Ranking دانشگاه های دنیا وجود دارد که برخی از آنها در ادامه لیست شده است. به منظور آگاهی از رتبه دانشگاه مورد نظر خود، پس از ورود به یکی از سایت های زیر، بخش مرتبط با رتبه خود را بررسی نمایید. طبق اعلام برخی سایت ها سایت US News از همه معتبر تر هست.

US News
www.usnews.com/education

Top Universities
http://www.topuniversities.com

Times Higher Education Supplement 
www.thes.co.uk

Academic Ranking of World Universities (Shanghai Jiao Tong University) 
http://ed.sjtu.edu.cn/ranking.htm

Webometrics Ranking of World Universities 
www.webometrics.info

HEEACT (Taiwan) Performance Ranking of Scientific Papers of World Class Universities
www.heeact.edu.tw/ranking/index.htm

International Rankings Expert Group & The Berlin Principles 
www.cepes.ro/hed/meetings/berlin06

Global University City Index 
www.rmit.edu.au/browse;ID=lc8c7ugp2fby

World Education News & Reviews (WENR) 
http://www.wes.org/ewenr/06aug/practical.htm

2007 Web Popularity Rankings
http://www.4icu.org

CHE-Excellence Ranking. Europe-wide ranking 
http://www.excellenceranking.eu

Academic Ranking of World Universities
http://www.arwu.org

امتیاز شما به این مطلب؟ (از راست به چپ)
علی
دانشجوی رشته برق علاقمند به وبلاگ‌نویسی و نوشتن وقایع روزمره برای فرار از روز-مرگی!